Vanaf groep 3 leren kinderen optellen. Eerst met getallen tot en met de 10 en 20, later tot het honderdtal. Kinderen in groep 6 krijgen te maken met optellen met getallen boven de 1000. Hierbij wordt het lastiger om de som uit het hoofd op te lossen. Cijferend optellen, ofwel rekenen in een positieschema genoemd, is een prettige oplossingsstrategie om dit soort erbijsommen op te lossen.

Er zijn veel verschillende manieren toch? 

De meeste rekenmethoden bieden ook meerdere oplossingsstrategieën aan. Dit is prettig; het kind kan immers zelf kiezen welk strategie het beste bij hem past. Voor kinderen waarbij rekenen makkelijk gaat is dit prettig. Echter de zwakke rekenaars kunnen hier vaak niets mee; ze hebben te veel keuze en kiezen niet één methode simpelweg omdat ze zelf niet weten welke methode het prettigste voor hen is.

Let op; het kolomsgewijs rekenen lijkt erg op het rekenen met een positieschema. In de realistische rekenmethoden wordt immers het kolomsgewijs rekenen aangeleerd, waarbij ook per kolom wordt gerekend. Dit is echter wel een hele andere manier, zo wordt er niet van rechts naar links gewerkt, maar van links naar rechts. Per kolom wordt steeds een tussen antwoord opgeschreven.

Voor- en nadelen.

Tijdens de begeleiding kies ik er vaak voor om het cijferend optellen aan te bieden. Omdat de kinderen van recht naar links werken, startende bij de eenheden, tientallen, honderdtallen, duizendtallen etc, kan deze methode toegepast worden bij alle getallen tot zo groot als zij maar aangeboden krijgen. En ondanks de vele kleine berekeningen is het wel een snelle manier.

Het nadeel? Kinderen moeten snappen wat er gebeurd als je ‘bij de buren een getal parkeert’, bijvoorbeeld als je  een tientallen gaat inwisselen voor een honderdtal. Aan de hand van een traditionele abacus maak ik het vaak inzichtelijk.

Hoe werkt het?

Hieronder is het handig is een afbeelding gebracht. Je ziet hierbij de volgende stapjes:
– het optellen van de eenheden;
– het optellen van de tientallen;
– het optellen van de honderdtallen;
– en tot slot het optellen van de duizendtallen.

Zoals je ziet kan dit op een lange manier, waarbij je alle eenheden los opschrijft, maar ook op een verkorte manier. Deze verkorte manier ga ik vanzelf aanbieden als ik merk dat het kind de stapjes snapt én inzichtelijk heeft wat er allemaal gebeurd.

Maar wat als de som niet kan? Bijvoorbeeld als je antwoord boven de tien uitkomt bij 4+8  of zoals in de afbeelding hieronder?
Je begint hierbij met dezelfde stapjes als hierboven:
– het optellen van de eenheden;
– het optellen van de tientallen; dat zijn er 12 in dit geval. Je mag er twee laten staan en die 10 tientallen mag je inwisselen voor één honderdtal.
– het optellen van de honderdtallen; vergeet hierbij je ingewisselde honderdtal niet;
– en tot slot het aftrekken van de duizendtallen.

In groep 7 krijgen de kinderen te maken met cijferend optellen met kommagetallen of geldbedragen.
Zoals je in de afbeelding hieronder ziet gebeurd er feitelijk niet veel anders dan bij de vorige berekeningen. Het enige verschil is, is dat het positieschema vergroot is met getallen na de komma. Deze zijn aangegeven met kleine letters om het verschil aan te geven van bijvoorbeeld eenheden vóór en ná de komma.

Tot slot

In de video van aandachtvoorrekenen.nl is bovenstaande handig verwerkt.
Heb je verder nog vragen? Of wil je graag hulp bij het rekenen? Neem dan gerust contact op!

Volg Stipt-Leren op Social Media